Table Of ContentT.C.
BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TURİZM İŞLETMECİLİĞİ VE OTELCİLİK ANA BİLİM DALI
4 VE 5 YILDIZLI KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE BANKET
(ZİYAFET) HİZMETLERİ YÖNETİMİ (ANKARA İLİNDE BİR
UYGULAMA)
YÜKSEK LİSANS TEZİ
Reyhan SÖNMEZ
Balıkesir, 2008
T.C.
BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TURİZM İŞLETMECİLİĞİ VE OTELCİLİK ANA BİLİM DALI
4 VE 5 YILDIZLI KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE BANKET
(ZİYAFET) HİZMETLERİ YÖNETİMİ (ANKARA İLİNDE BİR
UYGULAMA)
YÜKSEK LİSANS TEZİ
Reyhan SÖNMEZ
Tez Danışmanı
Yrd. Doç. Dr. Yusuf AYMANKUY
Balıkesir, 2008
ÖNSÖZ
Konaklama işletmelerinin yiyecek-içecek ünitesi içerisinde yer alan ziyafet
bölümünün, günümüzde ve yakın zamanda çok önemli bir konuma geleceği öngörülerek
ve bu konuda yapılmış araştırmaların yetersizliği nedeni ile bu konu üzerinde
yoğunlaşıp çalışma ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışmada ziyafet bölümünün konaklama
işletmeleri açısından ne derece önem arz ettiği ele alınarak, sistemli ve koordineli bir
organizasyonun kurulması, bu doğrultuda ziyafet bölümünün nasıl hareket ettiği
incelenmiştir. Bu tez, yerli ve yabancı bir çok kaynağın bir araya getirilmesi ve
uygulamalı bir çalışmanın ürünüdür. Bu sayede bir çok değerli bilgi bir araya toplanmış
ve bundan sonra yapılacak çalışmalara iyi bir kaynak teşkil edeceği düşünülmüştür.
Bu çalışmanın hazırlanmasında desteğini ve yardımlarını esirgemeyen çok
değerli hocam, danışmanım; Yrd. Doç. Dr. Yusuf AYMANKUY’a teşekkürlerimi
sunmayı bir borç bilirim. Ayrıca, yetişmemde çok büyük katkısı olan tüm Balıkesir
Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksek Okulu, hocalarıma sonsuz
şükranlarımı sunarım. Beni bu günlere getiren biricik Aileme minnetimi ifade etmek
isterim.
Reyhan SÖNMEZ
iii
ÖZET
4 VE 5 YILDIZLI KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE BANKET (ZİYAFET)
HİZMETLERİ YÖNETİMİ (ANKARA İLİNDE BİR UYGULAMA)
SÖNMEZ, Reyhan
Yüksek Lisans, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Yusuf AYMANKUY
2008, 163 sayfa
Her insan daima en iyi hizmeti almayı ister. Konaklama işletmeleri de bu
felsefeden yola çıkarak en iyi hizmeti müşterilerine sunmayı hedef olarak kabul eder.
Bunun için konaklama işletmeleri insanlara, konaklama, yiyecek-içecek, eğlence, gibi
olanakları sunmaktadır. İşte bu olanakları yerine getirebilmek için var olan birimlerden
birini de yiyecek-içecek departmanı içinde bulunan ziyafet (banket) bölümü oluşturur.
Ziyafet hizmetlerinin müşteriye sunulması çok değişik işlem basamaklarının hayata
geçirilmesi ile mümkün olabilmektedir. Bir ziyafet organizasyonunun öncesinde,
esnasında ve sonrasında gerçekleştirilen çalışmalar bir bütünlük arz etmektedir.
Olabilecek en küçük bir aksaklık işlerin aksamasına yol açmaktadır. Bu nedenle
konaklama işletmelerinin ziyafetlerde sağlayacağı müşteri memnuniyeti, konaklama
işletmelerine iyi bir imaj ve çok daha fazla müşteri şeklinde yansımaktadır. “ 4 ve 5
Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Banket (ziyafet) Hizmetleri Yönetimi ve Ankara
İlinde Bir Uygulama” isimli yüksek lisans tezinin amacı, konaklama işletmeleri için
ziyafet bölümünün ne anlam ifade ettiğinin tespit edilmesidir. Bu amaçla hazırlanan
çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde, genel olarak
yiyecek-içecek sektörü incelenmiştir. İkinci bölümde Ziyafetin tanımı yapılarak
konaklama işletmelerinde ne tür ziyafet organizasyonlarının gerçekleştirildiği ve ziyafet
salonlarının taşıması gereken özellikler belirtilerek, ziyafet masa düzenlemeleri detaylı
olarak işlenmiştir. Üçüncü bölümde, ziyafet organizasyonlarının öncesinde, sırasında,
sonrasında gerçekleştirilen işlem basamakları yer almıştır. Dördüncü bölümde ise
Ankara ilinde 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmelerindeki ziyafet bölümlerinin önemi
üzerine anket çalışması yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Yiyecek-İçecek Sektörü, Konaklama İşletmeleri, Yiyecek-
İçecek Departmanı, Ziyafet Bölümü, Ankara.
iv
ABSTRACT
BANQUET SERVICES MANAGEMENT IN 4 AND 5 STAR
ACCOMMODATION ENTERPRISES (AN APPLICATION IN ANKARA)
SÖNMEZ, Reyhan
Master of Arts, Tourism Administration and Hotel Management Major Program
Thesis Supervisor: Assistant Prof. Dr. Yusuf AYMANKUY
2008, 163 pages
Everybody wants to get the best service. Accommodation enterprises also take
this philosophy as their driving force, and accept to render best services to their
customers as their goal. For this purpose, accommodation enterprises are submitting
possibilities, such as accommodation, food and beverages as well as amusement to the
people. And banquet division within the food and beverages department is composing
one of the units, present to fulfill these possibilities. Rendering of banquet services to
the customer can be possible with realization of very different process stages. Works,
performed before, during and after a banquet organization, are forming a whole. Any
possible tiny fault causes works to fail. Therefore, customer satisfaction, to be
maintained by the accommodation enterprises during banquets, is reflecting to the
accommodation enterprises as a good image and more customers. Aim of the Master of
Arts thesis, named “Banquet organization in 4 and 5 Star Accommodation Enterprises
and Application in Ankara”, is to determine the meaning of banquet division for
accommodation enterprises. Study, prepared for this purpose, is composed of four
sections. During the first section of the study, food and beverages sector is inspected in
general. In the second section, banquet is described and what kind of banquets are
performed in accommodation enterprises and what features banquet halls should have
are mentioned, and banquet table arrangements are discussed in detail. In the third
section, process stages, realized before, during and after a banquet organization, are
listed. In the fourth section, a questionnaire study is performed about importance of
banquet divisions in 4 and 5 star accommodation enterprises within city of Ankara.
Keywords: Food and Beverages Sector, Accommodation Enterprises, Food and
Beverages Department, Banquet Division, Ankara.
v
İÇİNDEKİLER
Sayfa No:
ÖNSÖZ iii
ÖZET iv
ABSTRACT v
İÇİNDEKİLER vi
ŞEKİLLER LİSTESİ xi
TABLOLAR LİSTESİ xii
EK LİSTESİ xiii
GİRİŞ 1
I. BÖLÜM
YİYECEK- İÇECEK HİZMETLERİ SEKTÖRÜNÜN GENEL YAPISI VE
4- 5 YILDIZLI KONAKLAMA İŞLETMELERİNDEKİ YİYECEK- İÇECEK
BÖLÜMÜ İLE İLGİLİ KAVRAMLAR
1.1 Yiyecek İçecek İşletmelerinin Kapsamı ve Önemi 2
1.2 Yiyecek İçecek Endüstrisinin Gelişme Nedenleri 4
1.3 Yiyecek İçecek Endüstrisinin Tarihsel gelişimi 7
1.4 Yiyecek-İçecek İşletmelerinin Sınıflandırılması 8
1.4.1 Ticari Amaçlı Yiyecek-İçecek İşletmeleri 11
1.4.1.1 Restoranlar 12
1.4.1.2 Fast food (hızlı yemek) restoranları 14
1.4.1.3 Oteller 15
1.4.1.4 Kulüpler 16
1.4.1.5 Kafeler ve snack barlar 16
1.4.1.6 Toplantı ve kutlamalarda yiyecek-içecek hizmeti
veren işletmeler 16
1.4.1.7 Seyahat esnasında yolculara sunulan ikramları
hazırlayan işletmeler 17
vi
1.4.1.8 Kurum ve personel ihtiyacına yönelik sözleşmeli
yiyecek-içecek hizmeti sunan işletmeler 17
1.4.2 Sübvanse Edilen Sosyal Yardım Amaçlı
Yiyecek-İçecek İşletmeleri 18
1.4.2.1 Hastanelerde sunulan yiyecek-içecek hizmetleri 18
1.4.2.2 Endüstriyel işletmelerin yiyecek-içecek hizmetleri 18
1.4.2.3 Üniversitelerde sunulan yiyecek-içecek hizmetleri 19
1.4.2.4 Okullardaki yiyecek-içecek hizmetleri 19
1.4.2.5 Resmi kurumlar da (Askeri) yiyecek içecek hizmetleri 19
1.5 4-5 Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Yönetim ve Organizasyon Yapısı 20
1.6 Konaklama İşletmelerindeki Yiyecek-İçecek Departmanının Özellikleri
ve Önemi 23
1.7 Konaklama işletmelerinde yiyecek-içecek hizmeti sunan birimler 28
1.8 Yiyecek-İçecek Yönetiminin Temel Fonksiyonları 30
1.8.1 Yiyecek-içecek departmanlarında plânlama faaliyetleri 30
1.8.2 Örgütleme (organizasyon) 31
1.8.3 Yöneltme 32
1.8.4 Düzenleştirme (koordinasyon) 32
1.8.5 Kontrol (denetim) 33
II. BÖLÜM
KONAKLAMA İŞLETMELERİNDEKİ ZİYAFET HİZMETLERİNİN
TÜRLERİ VE BANKET FAALİYETİ ÖNCESİ YAPILAN ÇALIŞMALAR
2.1 Ziyafetin Anlamı ve Önemi 34
2.2 Ziyafetin Tarihi ve Günümüzdeki Yeri 35
2.3 Ziyafet Türleri 37
2.3.1 Küçük partiler 37
vii
2.3.2 Kokteyller 37
2.3.3 Çay partileri 37
2.3.4 Nişan ve düğün ziyafetleri 38
2.3.5 Soğuk büfe ziyafetleri 38
2.3.6 Resmi (protokol) yemekleri 38
2.3.7 Toplantı ve seminerlerde uygulanan ziyafetler 39
2.3.8 Kongre ve konferanslarda verilen ziyafetler 39
2.4 Ziyafetin Kabulü 40
2.5 Konaklama İşletmelerinde Ziyafet Menülerinin Planlanması ve Türleri 43
2.6 Ziyafet Salonlarının Özellikleri 48
2.7 Ziyafetlerde Kullanılan Masa Şekilleri ve Masa Düzenlemeleri 50
2.8 Ziyafet Masalarında Oturma ve Yerleşim Düzenleri 55
2.9 Konaklama İşletmelerinde Yiyecek-İçecek ve Ziyafet Fiyatlamaları 63
2.9.1 Sübjektif yöntemler 63
2.9.2 Objektif yöntemler 64
2.9.3 Ziyafetlerde yiyecek-içecek fiyatlama 66
III. BÖLÜM
KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE ZİYAFET ORGANİZASYON
YAPISI VE ZİYAFET OPERASYONLARINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN
İŞLEMLER
3.1 Ziyafetin Konaklama İşletmelerindeki Organizasyon Yapısı ve Önemi 68
3.2 Ziyafet Personeli 71
3.2.1 Yiyecek-içecek müdürü 71
3.2.2 Ziyafet müdürü 72
3.2.3 Sekreter 73
3.2.4 Ziyafet servis şefi 73
3.2.5 Ziyafet kaptan 74
viii
Description:Aysel Defne Koçbek, (2005), “Yiyecek İçecek Sektöründe Hizmet Kalitesi ve Müşteri Düğün, nişan vb. törenler için menüyü de kapsayan paketler, .. Konaklama işletmelerinde uygulanan fiyatlandırma yöntemleri işletme eğitimi sonucu ek maliyet, satışlarda azalma vb. gibi olumsu