Table Of ContentT.C.
Hitit Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı
İLKÖĞRETİM DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETİM
PROGRAMI VE DERS KİTAPLARINDA BİRLİKTE / BİR ARADA
YAŞAMA KÜLTÜRÜ
Bekir ÇUHADAR
Yüksek Lisans Tezi
Çorum-2017
İLKÖĞRETİM DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETİM
PROGRAMI VE DERS KİTAPLARINDA BİRLİKTE / BİR ARADA
YAŞAMA KÜLTÜRÜ
Bekir ÇUHADAR
Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı
Yüksek Lisans Tezi
Tez Danışmanı
Prof. Dr. Hüseyin YILMAZ
Çorum-2017
ÖZET
ÇUHADAR, BEKİR, İlk Öğretim Din kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programı ve
Ders Kitaplarında Birlikte/Bir Arada Yaşama Kültürü, Yüksek Lisans Tezi, Çorum, 2017.
Bu araştırma Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi öğretim programı ve ders kitaplarında
farklı din mensupları ve İslam içerisinde olup da bazı farklı dini anlayışlara sahip Alevilerle
birlikte/bir arada yaşama kültürünün geliştirilmesine yönelik bilgilerin İDKAB öğretim
programında ve İDKAB ders kitaplarında nasıl ele alındığını, nelere vurgu yapıldığını ortaya
koymaktadır.
Tez üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde tezin metodolojisini oluşturan ve
araştırmaya yön verecek olan temel kavramlar üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde bir
arada yaşama kavramı ve bir arada yaşamayı sağlayacak olan evrensel değerler ve bir arada
yaşamayı zorlaştıran etkenler üzerinde durulmuş ve bunlar açıklanmıştır. İkinci bölümde
İslamiyet ve bir arada yaşama ana başlığı altında Kur’an ve birlikte yaşama, Hz.
Peygamber(s.a.v.) ve bir arada yaşama kültürü, Medine Devleti ve bir arada yaşama ile Türk
İslam geleneğinde bir arada yaşama kültürü örneklerle anlatılmıştır.
Tezin asıl konusunu oluşturan üçüncü bölümde ise İDKAB öğretim programı ve bir
arada yaşama kültürü başlığı altında İDKAB programının temel amacı, İDKAB programında
bir arada yaşama kültürü ve İDKAB ders kitapları ve bir arada yaşama alevi Sünni farklılığı
açısından bir arada yaşama ve İDKAB ders kitaplarında bir arada yaşamanın nasıl anlatıldığı
ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Sonuç ve öneriler bölümü ise tüm bu konular çerçevesinde
aynı inançtan olmayanlarla ve aynı inançtan olduğu halde bazı farklı dini düşüncelere sahip
insanlarla birlikte yaşama kültürünü geliştirmeye yönelik bazı önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar sözcükler: Bir Arada Yaşama, Din Eğitimi, Alevilik ve Aleviler, Hoşgörü, Eğitim.
i
ABSTRACT
CUHADAR, Bekir, Primary Education Religious Culture and Moral Education
Teaching Program and Cohabitation / Cohabitation Culture in Textbooks, Master Thesis,
Çorum, 2017.
This research was conducted in order to examine the effects and contributions of
the Religious Culture and Moral Education courses to coexistence / cohabitation.
The aim of our study is to show how Allah (C.C.) created the same essence but how
people with different beliefs can live together and how we can live together with people of
different beliefs in the İDKAB curriculum and in İDKAB textbooks.
Our scheme consists of three parts. The introduction focuses on the basic concepts
which form the methodology of our thesis and which will guide us in our research. In the
first chapter, the concept of coexistence and the universal values that will lead to coexistence
and the factors that make living together difficult are emphasized and explained. In the
second episode, Islam and living together, our Qur'an and living together, Hz. The story of
the Prophet (s.a.v.) and the coexistence of living together in the light of the verses and
hadiths, living together with other religions, living together with examples of coexistence in
the history of Turkish Islam are explained.
In the third part which constitutes the main topic of the thesis, it was discussed and evaluated
how living together with other religions and living together in İDKAB textbooks in İDKAB
curriculum. The conclusions, proposals and proposals are based on observations and
suggestions on how we can live with people who are not of the same belief as ours in the
context of all these topics.
Key words: Living Alone, Religion Education, Culture, Flame, Education.
ii
İÇİNDEKİLER
ÖZET……………………………………………………………………………………....
İ
ABSTRACT………………..………………..……............................................................
İİ
İÇİNDEKİLER………………………………………………………………………......
İİİ
KISALTMALAR………………………………...…………………………....................
Vİ
ÖNSÖZ ..............................................................................................................................
Vİİ
GİRİŞ
A. PROBLEM………………………………………………..…………………….......1
B. AMAÇ VE ÖNEM……………………………………………………………….....4
C. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ……………………………………..………….......7
D. TEMEL KAVRAMLAR……..……………….......………………..……………....7
1. Din Eğitimi…………………………………………………………………….....7
2. DKAB Dersi………………………………………………………………….......8
3. Kültür……………………………………………………..…………………......10
4. Çok Kültürlülük………………………………………………………………....12
5. Birlikte Yaşama Kültürü…………………………………………………….......15
6. Çok Kültürcülük……………………………..……………………………….....16
7. Çoğulluk ve Çoğulculuk………………………………..…………..……….......17
8. Kültürler Arası Din Eğitimi…………………………………………………......19
BİRİNCİ BÖLÜM
BİR ARADA YAŞAMA KÜLTÜRÜ
A. BİR ARADA YAŞAMA……………………………………………………….......21
B. BİR ARADA YAŞAMAYI SAĞLAYAN TEMEL DEĞERLER………………27
1. Empati………………………………………………………………………......27
2. Hoşgörü………………………………………………………………………....30
3. Sevgi ve Merhamet………………………………………………………….......33
4. Kardeşlik……………………………………………………………………......36
5. İnsan Onurunu Koruma………………………………………………………....38
6. Sosyal Adalet…….…………………………………………………………......40
7. Dostluk……………………………………………...………………………......42
iii
8. Doğruluk……………………………………………………………………......45
9. Güzel Ahlak………………………………………………………………….....46
10. Vatan Sevgisi ve Millete Bağlılık……………………………………………....48
11. Manevi Değer ve Sembollere Bağlılık……………………………………….....49
C. BİR ARADA YAŞAMAYI ZORLAŞTIRAN ETKENLER……………………..50
1. Ötekileştirme…………………………………………………………………....51
2. Önyargı……………………………………………………………………….....55
3. Taassup……………………………………………………………………….....56
4. Cehalet……………………………………………………………………….....58
5. Fırsat Eşitsizliği………………………………………………………………...59
6. Sömürü…………………………………………………………………….…....59
7. Zulüm…….…………………………………………………………………......61
İKİNCİ BÖLÜM
İSLAM VE BİR ARADA YAŞAMA KÜLTÜRÜ
A. KUR’AN-IKERİM VE BİR ARADA YAŞAMA KÜLTÜRÜ……………….....63
B. PEYGAMBER (S.A.V.) VE BİR ARADA YAŞAMA KÜLTÜRÜ………….....69
C. MEDİNEDE DEVLETİ VE BİR ARADA YAŞAMA KÜLTÜRÜ…….……....72
1. Medine’nin Etnik, Dini ve Siyasi Yapısı…………………………………........72
2. Medine Vesikası ve Bir Arada Yaşama……………………………………......76
D. TÜRK İSLAM GELENEĞİNDE BİR ARADA YAŞAMA KÜLTÜRÜ...….....85
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İDKAB DERSİ VE BİRLİKTE/BİR ARADA YAŞAMA KÜLTÜRÜ
A. İDKAB DERSİ PROGRAMI VE BİRLİKTE YAŞAMA KÜLTÜRÜ………..92
1. İDKAB Programının Temel Amacı……………………………………….….92
2. İDKAB Programında Bir Arada Yaşama Kültürüyle İlgili Temel
Kavramlar………………………………………………………………….…96
B. İDKAB DERSİNDE BİR ARADA YAŞAMA KÜLTÜRÜ……………………98
1. Alevi-Sünni Farklılığı Açısından İDKAB Dersinde Bir Arada Yaşama
Kültürü……………………………………………………………………..…98
2. Diğer Din Mensupları Açısından İDKAB Dersinde Birlikte Yaşama
Kültürü……………………………………………………………………....117
iv
SONUÇ VE ÖNERİLER……………………………………………………………129
KAYNAKÇA…………………………………………………………………………134
v
Description:içinde farklı yönlerinin ön plana çıkarıldığı göze çarpmaktadır. Bu duruma dikkat çalışacaktır. Bütün insanlığın, dini ve kültürel farklılıkları birer risk olarak değil de, yeni Kerbela, On iki İmam, Cafer-i Sadık, Caferilik, Hacı Bektaş Veli, Pir, Cem ve Nefes kav
