Table Of ContentC)
G
L < ... "' ..
C) •
9 ., "' y b <,,� G1,. ...
b yo' < o bz i{). y {..., ..9 .ç"'.. {). • T'o 1,."' o "'..�,.� . ob .J1,. T 1,. oR\ .sı" • � o · o 8 oo 1,... ..
o R
o
ıı 8
..
� C)o o o
o
R
' ...
R G
EDEBİYAT
EDİMLERİ
JacquDeesr rida
Otono3m0
Felsedfiez 1i0s i
EdebiyEadti mleri
JacquDeesr rida
DerleDyeerneA kt tridge
ISB9N7 8-975-6056-31-8
1.B asıTme mmu2z0 1İ0s,t anbul
KitabÖızngü n Adı
Acts oLfi terature
© DereAkt tri1d9g9e2,
©Türkyçaey ıhma klOatroın oYma yınc2ı0l0ı9k ,
SunuYfa zısıÇ evvei ri
MukaddEerrk a-Anl Uit ku
YayımHaaz ırlayanlar
MukaddEerrk a-Anl Uit k-uE yleCma naslan
Kapakv e İTça sarım
H. Mert İnan
BarEırşo ğlu
Baskvıe C ilt
MarMta tbaacıSlaıankt lTaircvı.e S anL.t dŞ.t i.
Te(l0 21322)12 30 0
YayıneSveirt ifikNao :1 1821
OtonomY ayıncılık
YeniçCaardşK.ıa lkHaann N o3:6 /G6a latasaray/Beyoğlu
İstanbul
TeOl 2 122 448 70 9
FakOs 2 122 922 36 6
[email protected]
www .otonomyayincilik.com
EDEBİYAT
EDİMLERİ
JaqcuesD errida
Çevirenler
MukadEdrekraA nlU it- ku
JacquDeesr ri(d1a9 30-2G0e0l4i)ş:t" iyradpiığbio zeulmecşuot"ki urmeal
yöntemfairykldleiı,s ipliinşlleekrradlzeia kny aennb iid rü şünbcieç imine
kapaır alapyoaysnat,p ısfaellcsçıee fver eskiunriunl uşöunnedmbali iyr e re
sahçiapğ dFarşa ndsüışzü ünü.1r 93y0ı lıCnedzaa yEilr-'Bikinaa sra basında
doğdEur.k yean şlayradpatR ıoğuıs sNeiaeut,z sGcihdVeea,,l eCraym,u s
okumalaerdıeyblivayef a etl seyföenyee1l 9d5i2.P' adrei ssa'yignoı knu Elcuo le
NormaSluep erikeauyrdeo'1le9d 5ud6.a'ö zeblib ru rsHlaar vavreCd a mbridge
Üniversitdeilnelreoiyl'iancrgeiai ktH tuis.s erUrls'pirnudn egrG eometrie
[GeometKröikneianndi le]ıs eruiznuibn i örn söFzrlaen sıçzecvaiyrad i.
1960'sdoannSr oar boEncnoel,e NSourpmearlieJe ouhrHneo ,p kiYnaslv,ee
CalifÜonrinviear sitdeelresvrleier'r1dn 9id6.ed7 ey' a yımlLaadV ıoiğexıtl , e
phenomeInnet,r oducautp iroonb ledmuse i gdnea nlsa p henomenodleoH guises erl
[SveesF enomHeuns,s Feernlo menolGoöjsitseirngdee SGoirruiDneşl u]an, a
Grammatol[oGgirea matÜozleorjivineL e 'ıi] cr iteutlr ade i ffıire[nYcaev zeFı a rk]
adlüıçe sekra,r iyerindeçkıikgı öşösınt eeHmrelimire b.nü tüesne rlerinde
karşıleagşeımleeağnni lBiamtf,ıe lsefesi geleneğbiankiınş yapıbozumcu
açıssıoynluadn eask o rgulabnumg aeslıei,nç eikn çdeelkiivş eçk ıik mazların
gösteryiollmuefyselila s,e yfeenniiydnae rna ktıılcıın mmüacsaıd ele2s0i0d4i r.
yılıpnadnak rkeaanss eriönldeDenen r ridual'unsılna,dr üazreayksdaıet ıldığı
çoska yıbdial imsel/taokpaldaenmvtieaık tl öalçrya el ışmagleanrbiıişyr l a
çevrdeiyylaeil çoignt daem amlakdaırğiıy edriiğnteiernm e esle rşluenrlia rdır:
La Dissemi(n1at9i7So2in;r ayMaertg]ed,sel ap hiloso(p1h9ie7F 2e;l sefenin
KıyılGalra(sı1 ]9,7 L8aVıi) r,i teenp eint(ur1e9 7R8e;s imDdoeğ lruukL]aC ,a rte
postadleSe o,c raatF er euedta u-de(l1a9 8K0a;r tpostal, FSroekurvdae't ae s'ten
ÖtesiPnseyc]hI,en ,v entdieo nls' a(u1t9r8eP 7s;i Öktee,k iİnciandDu ıD]r,oi t
iıl ap hiloso(p1h9ie9F 0e;l seHfaekÜy zee riQnue'e]s,tq -ucele ap oesi(e1?9 90;
ŞiNierd içre,Av ..S arıA-rAs.l Baanb,2i 0l0,2 L'A]u,t rcea p( 199Ö1t;eH keid ef/
BaşBkaaş ç,e Mv..B aşarBaanğ,l a2m0,0 3Sp]e,c tdreeM sa rx( 199M3a;r x'm
HayaleçtelAve..Tr üim,e rtAeykriınn,2t 0ı0,1Ma ]r,x& Son(s 200M2a;r x'ın
MahdumlçaerAvı..T, ü mertAeykriınn,2t 0ı0,4C ]os,m opoldiett oeusls e s
payse,n cournee fforLte!S ;i eceltle ep ardo[n1 997-K1o9z9m9o;p olviet izm
Bağışlama çÜezAve..Ur tiknue-,M . BEirrke2ay0n,0, 5L 'A]r,c heoldoufrg iiveo le
[1973; ÖnemsiziçneMv A..Er rkkeaonUl-toAkj.Oui t,so in,o 2m0,0 7De] ,
quodie ma.i.ne. n t,r etdieeJ nasc quDeesr riedtEa l isabReotuhd ine(s2c0o 0G3ü;n
DoğmadEalni,s aRboeutdhi nielKseoc nou şmçaeK,v. . Sarıalioğlu, Dharma,
2006Sa]u,f nloem ( 199İ3s;iH ma riççe,Dv ..E ryKaarb,a lİcsıt,a n2b0u0l8,] ,
Passi(on1s9 9Ç3i;lç ee,Mv ..B aşarKaanb,a lİcsıt,a n2b0u0l8K;h] ô,r (a1 993;
Khörçae,Dv ..E ryKaarb,a lİcsıt,a n2b0u0l8J,]a .c qDueersr iNideat,z schelerin
Şölednie,vr e.ç eAv..U tkMu.-E rkaOnt,o noİms,t an2b0u0lG8,i; o vanna
BorradTeorröGirü, nl erinde Felsefe: JvüeJr agceqnu DeHesar breiirdlmaea s
DiyalogçleaEvr..B, arcYaK,Y , İs2t0a0nD8beu.rl r,i1 d9a9v,7e1 999'da
İstandbaçu elş'ki otnlfie ravnesrlmair1ş 9t9id7reİ'. s tandbaku alt'ı ladtıöğlıy e
çalışimçabisknı zP .er,Pa e raPso roJsa,c quDeesr riidlBaei rliDkitsei plinlerarası
·
Çalışhmaa,zF .K. e skÖi.nS ,ö zeYrK,Y1 ,9 98.
MukaddeErr kaAnt: atÜünrikv ersitesFia,k üEldİtenebgsiiiDyl,iaiv ltzei
EdebiByöaltüım ü.
AliUtku : AtatÜünrikv ersEidteebsiFiya,ak tü lFteelssiBe,öf leü mü.
�:-.
İÇİNDEKİLER
Sunuş vii
(Mukadder Erkan-Ali Utku)
Önsözlexrl i
(DerAetkt ridge)
Teşekküxlrv
GiriDşe:r rivdeEa d ebiySaotrıgnu lanma1s ı
(DerAetkt ridge)
1" EdebiDyeadti klŞeuTr uih aKfu ru"m 35
JacqDueersr iildSeaö yleşi
2 ."O. T.e lhikEekllie nti.7.9. "
3M allarme1 15
4B iriOntucirum 135
5Y asanÖınnü nde 195
6T ürY asası2 39
7U lyssGersa mafonu:2 73
JoycEev'etStaö ylen(t)isi
BPsike'd33e5n
Ötekiinİn cadı
9mİzagpeo n373
Gösgteİe/mrzasüngeri'nden
10 ŞiPbaubCloe lnleİ atç:i n'4de0n1
11Za mansAfıozr izma 451
SeçilKmaiyşn akça4 73
Dizin 483
SUNUŞ
JACQUDEESR RIDA:
EDEBİYSAATH NESİNDE
TEKİLLDİEKN EYİMLERİ
MUKADEDREKRA ANL İU TKU
-
Varldıekn emyini,e a zn eç okm,e tafiziğin keedneabriıynatd a,
belki de kheenra rşıednyuduirarnk , e nddiesd ia hnielr edey
seh eşre yöitne siDnüdnyea.d aeknii lgşienyçd biur, bdeel ki
dünyaandd ahial gvienb çuy üzdbeintr a nıymoık sead,e biyat
adaıl tıinldaaen d ilveern e ddedşielybe,an ş khae rhabnigri
söyletmalneı mlanamaz.
JacqDueersr (iSd5 a0 )1
JacquDeesr rida'endıenb iydaotğar udmaünd ahalelbeirri ni
araygae tirmaemyaiç labyausn e çkieydei tDöerr eAkt tridge'in
uygugnö rdübğaüş lık, "EEddeibmilyeHaritil "lM,ii sl leiraf'ın
desi"yalyean nıd hae me debiygaetrıçne kleşetdiirmdlhieeğrmii
dee debiyatı yyaad raea dteabni üyzaetr iynoer umdbau lunan
edimliesriim len"2d. i rDierrrfairdkaliı,l aglia nlabraışnkpaae k
çokk atkısı yyainrımnidynaüc,zi y ıl edebivyeae tl etşetoir-isi
1 EdebtiE ydaimlbearşil ıbkusl eıç kide ymeert ianllvaeeJnr a ec ques
Derriddai'ğnmeıernt inlyearıpilnageön n dermmeelteiirçn,i nkdıesa ltma
larlgaö stmeirvşie "l Kısalt"mSaulnaurşs""o nuunn vdear ilmiştir
2 J.H ilMliilsl "eDre,r rainddLa i terea"Jt,acu qruDeesr raindtdah H eu mani
tiAeC sr:i tRiecaeadrTl,o mC oheCna,m birdgUen iverPsrietCsyas m,b rid
ge2,0 0s15.,8 .
vii
EdebiEydaitm leri
risiönnienm lfiig ürleribnidreinvd eik re ndiskiunşia ttaanr
tışmatlpiairkb ibri çimtdaemd ae debisyoartu suvneba u s o
runuonn uny azılarıynedraidknaiey anYıarl.n ıfzeclas peefir s
pektifetdeenb i tekoartikıybdeua l unmakkallam am,aı yşrıca
MallarPmoeeM,,e lviJlolyec,Ce e,l aBna,u delaPiorneg,e , Genet,
BlanchKoatfk,aP ,r ougsitb" im ajör yazyaarld aaJr o"sJı onl iet
gib"im inyöarz arr"lmoa rijviena aylr ıntılıo keulmeaşltairrıenlı
yapmıtşıDre.r ridgaö'rybeau y azarlfaerl,s veeefi d ebsia hnenin
teorailktp yıasıgneıl,e neokrstealm şıonır gulaeylaenş tbiirre l
edebidyeante yimkianyed edil(iSrl eAr4t 4t)r.id gdee'v iurn
guladüızğeır ueyl,a şımvseak lu rmusabli çim"deed eboil"a rak
kategoerdiizleae ynr,ı bciaşr ke ildeed ebiy"aotyın ayoany'u',
nas okayna,s alakruırnavıne s orgulaayyanznıa, m andoan ay
ladıkbluak ruır uvme k ategoriiçdsebenil ur z aklıfakatlai yet
gösteerseenrl eerdie,b ieydaitm ler-ifadailri yetlveekr aiydıitr
larıDdeırrr.i dao'nnlıanyr aan ıtdlaab ruıa nlamlaçroığnu yla
"edebieydaitm leorlia"rd aüküş nüleb(iÖxl li)irD.i e rdraik endi
okumead imibyuly ea zarlsaarhınne sgiinreoe nrl, aroıyunn unu
kendyia zmead iminsdaeh neler.
Kendisiilnkidi ani mbai firl ozoolfa rdaükş ünvseşe p ühe
siazs lında bduaş ikemial hdaet ırlaonlascbaai klD ee3r rida'nın
yazılareıdnedbai hyearty erdevdeii rs miyölzed eşl"eyşaen
pıbozubma"ış ndaint ibareedne biybaatğllaa ntıYlaızdıılra.
rıypleak ç okk arıştlı(ğaıynn ı/östöezk/iy,ai zçıe,r isair/ıdsıış,
yaaşm/ölüsma,y gı/ivhba.ny)ea tns ıı r"ae debidyeadti klşeur i
tuhakfu rumv"eaf elsdeefdei knleorrimv aarls aykıulraunm a
yerleyşaikkl aştıamr zladreığniış tDierrerni dkaa,r iyerinin
dahbaa lşarınfdeal sveefe ed ebiayraats ıknadraav re remmieş,
biriöntie ikçii tne rekd emeim,şb itre redydaüaştm ıgşö rünür
(S3 6)Es.e rlegreinneoell arbaakk ıldığ"ıenddeab,in yeadti r?"
sorusuennad oğrdauny anıtlvaeer dıe biyialtiaş eknia nç ık
tanımlSaroır,b ondnaek'id oktotreaz sia vunmasiıçneır en
"TeZza manı"(n"Thdea T imeo faTh esiPsu:n cattuionVser")i,l i
Zamadan( 'G iTvieemn)" ,Çi ldee(" P" assiobnusr"a)d,ba ik rı smı
3D ereAkt tri"dDgeer,r Siidnag'usyl :La irtietraantEdut rhe"i D,ce srriLdea's
gaciLeist:e raantPduh riel oseodSp.ih myoG,nl endinRnoibnegEr,at g leton,
RoutledLgoen,dN reaw,Y or2k0,0 8s1,.3 .
viii
Sunuş
derlenomliaşPn is kÖet:e kİicdnazi'n(n Pdshaye Ic:vn entoitfoh ne
Oth)ve erD ereAkt tdrgie'"lEed ebiDyeadti klŞeuTr uih aKfu
rum"b aşlışkölyıl eşyiedrae l i"rT.e Zza manı""nbdean ime n
daimiil gim, dhiaytetbai lkiifr,ei lms ielfig imdöenncg ee len
ilgiemd,e biyyaötnae liekdteibroi,l araadkl andıroı yalzaın
may öneli(ktTTiP3r 7") di,y eDne rribduan,ud oğrulaimçaikn
195d7ei' l dko ktotreazk io nusu"nEud eNbeis nenİidne alliği"
başlığkıayyldae ttirbdeilğiirntim( iTTştP3i 6r4 )B u.t ezais la
yazmadsaae debiüyzaetr iynaez dıhğeırş eyibnup rojetyai
mamlamayyöan eloilkd uğhua5t,tR aod olpGhaesc h'eniinfa de
siybluep rojeneisne,r leryianlinnıf zeclas efdeenğiianly ,r ıca
edebiydaatk ıenn arlayreırnlae şmteiseirt iklisinpe o lsdauhğiu
söylene6bD ialhiayr a.k ızna manbliısr ö yleşi"dypeaıkbio zum
...e debiyatla uz(lDaş9Am) öa nketsıürr"ü müvnuürngl uadığı
üzerDee,r ridad'ünşıünn ces"ienddeeb iykaotn"uımnsu t ratejik
görünvüery azılareıdneıbonil aryaokr umlanmasyıand daa n
yapıbozumeudne bmie tinlueyrgeu lanmaysöınnealb iikdri k
kattfaeznl abi şre ytia pl eedeHre.r ş eydeönn ce edesboiyat
rusyua d ak ışkırtDmearsrıic dıya apıbozummeuş gueld ebni r
dışsaylald ıabk a şkalık örneğidir:
Felsmeefit inolkeurmia kvteaf nle sesfio ruolratra kyoay mak
tanol uşçaanl ışmalaalraınmıgınenır ne ğfienlcsee fi olduğun
dane midne iğliAms.l ıngdiad,e rek dahab isçiismtdeem,a tik
kendisihnadreenk feetllsee sfoerygiu laybaicoarlğ mıamy an
alavne yfae lsemfiay-aobnli arl abnu lmaçyaal ışAtnıcma.k
felsefiy-aonbl imaral aanry aışfıe,l skeafer şbıitrı tutum talep
etmeTzem.e ls oruşmu duOrr:i jibnitaral r zkdean dissoirnuiş
turabivlemk eesnidü iz eridnüeş ünümbduel unabiilçmiens i
felseefsea skeenn disine köetnedkoiilssaiirnh aiaknn gail an
davne yoal may-aanlan(dnao-nnl igeöur)ü neb(iDlO1i 4r0?)
Bug enbeilsr t rateDjeirdriird.a d'aon rıtna kyoay duüğzue ryea
pıbozudmı,ş lanany adş aeş yeey lere uazçammalakam ra cıyla
4B kzC.h ristNooprhreDires r,r Fiodan,t aPnrae Lsosn,d 1r9a8,s7 1.,2 J;a
soPno weJlalc,q Dueersr AiB diao:g rCaopnhtyi,n Luounmdr,Na e,w Y ork,
200s63,.8 .
5J .H ilMliilsl OenLr i,t erRaotuutrglee,e,L d ond2r0a0,s2 .7, 6 .
6R odolGpahsec ThheeT ,a ionf the DMeirrrarinoddra : t he PohRfie lfloescophy
tioHna,r vaUrndi verPsrietCsyas m,b riMdagses,a chuLsoentdt1rs9a,8, 6 ,
s2.5 5.
ix
EdebiEydaitm leri
kendis"ikunriu msaarlm a"nyıanr ıkd açy aat laklsaorkımnaak
içiönt ekiyneear ç mayçaa lıBşuıy rü.z deynap ıbozufme lsefe
ninb iyrap ıbozumiumnaue dekrib ub,a sinteçb ei yrı kımndeı r
def elskeafreş ıtı bir tuytapubımo .z uAfmke slisneöeft eeykii ne
-felsefi-olmaaçyaarnkaaek-n dgie leceağçimnaek illag ilenir.
Felseffeelysike ıfleaş ne y, kubriurc u" stüegr eerçç"eklbeuşir,
radfae lskeefneds iı nırlarını vçefi azrekbliıllmnıeeiğk ıs oye l a
olabilimçeibkni ört ekoil areadke biybaatşav urDuerr.r ida'ya
göreed ebiiylapkta ,r adigmbaatkşiakl aılka onlıa rgaökr ülebi
liçrü,n kbüa lşangıcıintdiabnaf reelns efdeınlşiamna kelnaç ok
ilgileşnedyei dğeib iyaFtetlısre.f öetneiknoi lsair eadke biyat,
felsevfeeo yneu nk avramlarkıanraş ıtlığıyla (hakikat/kurgu,
literal/fıkguürrualtuiyfD)ke ernr,i hdeam y enbii "re debiyat"
teriomliut şuruhre md e" edebbiiş"r e iynk açınılbmiaçzi mde
felskeavfir amlaorlıunş umunda oladkutğiuftn aun ıtlayarak
felsefveanrisna yüısltaünn lüğyüapnıüb ozuumğar atAınrc.a k
felseefdeeybii yaaçtmaa klhaa,t tfae lsefeedneibnui ğ rağını
açmakillag ilenbiuy,fo erlssae efdeeybii yiantdai rgeamnelka
mınad ag elme"zAs.l ead ebiyfealtsleaf keayriı ştırmaya veya
felsefeedyebii yiantdai rgemçeaylmeıa şdım(" RD7P9 )de,r
DerriFdeal.s efeedneibni yaaçtıal ışeıtnkıinl erbiinrdie,n ede
biyaatyınna sıbnaak tığıonrdaadk,ae ndisdianier şbyeiigr ö r
mesidEidre.b ivyeaf te lsaerfaes ıbnudt aa rbzi kra rşılnaışnm a
sahnelenömzeesil,e ştgiirriekynee,n dissionrig ulafyealns efe
olanağaıçnaır .7
Felsefoerdtea çyıak adnü şünDceer,r iidçaiç no kö zebli r
tarzeddae biyialteltaik şuirmaF re.l sedfivele b ilgisnıinnı rla
rınzıorl ayabni sro rgulameağyesaray, n şıe eyd ebivyeae td ebi
yatıdnid le neyimid egi eççienr lHiedmif re.l sheefmed ee debi
yaotl anakoslıaznz ıo rl(aPr3I 7 24-)3B.u7y üzdefne lsgeifbei
"edebidyaad ta"rd ,i psliinbeirar n laiml yepa ıbozumdcüuş ün
ceygei rmeeyğei lgiöms terddaihğgaie nebli r analraams ında
7B kzJ.a meKs.A .S mitJhaq,cu eDse rrLiidvae: 1Choenoturyim,nL,u o ndra,
2005s,.4 6-5T0i;m otChlya rDke,r riHdeai,d eBgglear,n cShooutr:c es of
DeridraN'ost iaonnPd r acotfiL ciete ratCuamrber,i Udngiev teyrPs riess,
CamrbidvgeeN ewY or1k9,9 s2.1,0 9R;u dolGpahsec "hPeo,s siobinlsi,z ati
int hSei nguDleacnros",t ruicst/Aiimonen r iANc ea:wS enosfPe o liteidc.a l,
AnsHealv rekamNpe,wY orUkn viersPitrye NseswY, o rsk1.,1 6.
x
