Analiz Raporu TR

15 Pages·2016·5.65 MB·Turkish

ANTALYA (KUMLUCA – ADRASAN) YANGINI (24 – 29.06.2016) UZAKTAN
ALGILAMA ÇALIŞMALARI RAPORU

24 – 29 Haziran 2016 tarihleri arasında Antalya’ da Kumluca İlçesi’ nde bir yangın başlamıştır.
Erentepe, Toptaş, Beşikçi ve Belen Mahallerini etkileyen yangın daha sonra 27 Haziran 2016’
da Adrasan ve Yazır Mahallelerine sıçramıştır. Bu çalışmada yangının etki alanı farklı
kaynaklardan, farklı yöntemler ile bulunmaya çalışılmıştır.
1. APSCO VERİSİ

• 27.06.2016 günü TÜBİTAK UZAY üzerinden Asya Pasifik Uzay İşbirliği
Organizasyonu (APSCO - The Asia-Pacific Space Cooperation Organization) üyeliği
doğrultusunda veri talebinde bulunulmuştur. APSCO Veri Paylaşım Servis Platformu
TÜBİTAK UZAY vasıtasıyla tetiklenmiştir. (EK – 1)
• 29.06.2016 günü “highly processed” ürünlerin ücretli olduğuyla ilgili bilgi gelmiştir.
Bunun üzerine standart ürünler istenmiştir.
• 05.07.2016 günü APSCO’ dan verilerin indirilebileceği FTP linkleri iletilmiştir. FTP
linklerine Türkiye için verilen kullanıcı adı ve parolasıyla girilerek veriler indirilmiştir,
ön incelemeleri yapılmıştır.

Teknik İncelemeler:

• Veriler bazı yazılımlarda koordinatlı olarak açılırken (Qgis, ENVI) bazı yazılımlarda
koordinatsız (fake coordinate) açılmıştır (Global Mapper, Viskon RS, SNAP).
• Görüntüleri koordinatlı açan yazılımların xml dosyasından konum verilerini okuduğu
anlaşılmıştır. Görüntülerin sadece uydu yörüngesine ait çerçeve köşe koordinatlarıyla
(orbital control points) Level 1A düzeyinde koordinatlandırıldığı saptanmıştır.
• “GF1_PMS1_E30.3_N36.4_20160702_L1A0001678587” klasörü içindeki
multispektral ve pankromatik görüntülerin yangın alanına ait olduğu saptanmıştır.
Analizler bu görüntüler üzerinden yapılmıştır.
• Xml dosyası üzerinden elde edilen bilgiler aşağıdaki gibidir.
- Görüntüler 02.07.2016 günü çekilmiş ve 03.07.2016 günü üretilmiştir.
- Görüntüler Gaofen-1 Çin uydusuna aittir, multipektral görüntü
(R,G,B,INF) çözünürlüğü 8m, pankromatik görüntü çözünürlüğü 2m dir.
- Level 1A görüntüler; MS görüntüde yaklaşık 150-200m, Pankromatik
görüntüde yaklaşık 50m kayıklık tespit edilmiştir.
• Yangın etki alanını farklı yaklaşımlarla tespit edebilmek üzere, “NIR band filtreleme”,
“Burn Area Index” ve “NDVI” hesaplaması yapılmasına karar verilmiştir.
• Bu amaçla bir takım pre processing işlemleri yapılmıştır.

ENVI İşlemleri

• Ortorektifikasyon: Görüntüler sadece Level 1A düzeyinde, uydu yörüngesine ait
görüntü çerçeve köşe koordinatlarıyla kaydedildiğinden yer yer büyük yersel
kayıklıklara sahiptir. Bu yüzden ENVI yazılımı kullanılarak, 10m lik sayısal yükseklik
modeli vasıtasıyla ortorektifiye edilmiştir. Ortorektifikasyon için yeterli GCP noktası
bulunmadığından sadece DEM dosyası yardımıyla yeni bir dosya oluşturulmuştur.
• Verideki piksel değerleri hakkında xml dosyasına herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.
Ancak veriler 0-1 aralığında olmadığından yansıma (reflektans) değerleri değil DN
(Digital number) olduğu kabul edilmiştir. “NIR band filtreleme” ve “NDVI” hesabında
gerekli olmasa da, “Yanan Alan Indeksi – Burn Area Index” (BAI) analizi için bantların
piksel değerlerinin DN den reflektansa çevrilmesi gerekmektedir. Araziden elde edilen
yansıma değerleri de bulunmadığından, görüntüler için “dahili ortalama göreceli
yansıma ayarı (IAR Reflectance Correction)” yapılmıştır.
• Bu işlem, kısaca görüntülerdeki piksel değerlerini, ortalama spekturuma çekme /
dönüştürme işlemidir. Özellikle görüntü hakkında çok bilgi olmadığı, yersel yansıma
ölçümlerinin bulunmadığı verileri göreceli yansıma değerlerine dönüştürmek için
kullanılan bir yöntemdir. Tüm görüntüden ortalama bir spektrum hesaplanır, referans
spektrum olarak kullanılır ve görüntünün her pikselindeki değerler bu spektrum
değerine bölünür.
• Bir sonraki aşamada elde edilen görüntü UTM Zone 36 / WGS 84 olarak farklı
kaydedilmiş ve diğer analizler Viskon RS’ de koordinatlı olarak açılarak
gerçekleştirilmiştir.

Viskon RS İşlemleri

• Yanan alan 4,2,1 (NIR, Green, Blue) band kombinasyonuyla genel olarak tespit
edilmiştir. (Şekil 1)
• Yanan alan ve yakın civarından “görünüm alt kümesi” oluşturulmuştur.
• Oluşturulan görüntü üzerinden aşağıdaki analiz ve filtreleme işlemleri yapılmıştır. Tüm
analiz ve filtreleme işlemlerinde yangın alanı yakın civarını kapsayan bir vektör “ilgi
alanı (ROI)” kullanılmıştır.

1. NIR Band Değer Aralığı Maskesi: NIR Bandı 0.6 ve 1.2 değerleri arasında
filtrelenmiştir. (Şekil 2)
2. NDVI analizi gerçekleştirilmiş ve daha sonra yeni oluşturulan NDVI band değer aralığı
filtrelenerek yeni bir maske oluşturulmuştur. (Şekil 3)
3. Yanmış Alan Indeksi (Burn Area Indeks (BAI)) hesaplanmıştır.
BAI analizi, yangın sonrası görüntülerdeki korlaşmış kömür sinyalini vurgulayarak,
kırmızı – yakın kızıl ötesi spektrumunda yanmış alanı açığa çıkarır. (Şekil 4)

• Buna göre arazi kontrolü yapılmadan en doğru ve kapsamlı sonuç NIR bandının
maskesinin filtrelenmesinden elde edilmiştir. Farklı yöntemlerle elde edilen sonuçlara
göre yanan alan miktarı aşağıdaki tablo ve grafikte verilmiştir.
• Elde edilen sonuçlar (NIR sonucu) AYDES sistemine entegre edilmiştir (Şekil 5).
YÖNTEM YANAN ALAN (hektar)
BAI 1407
NDVI 1379
NIR 1540

YANAN ALAN (hektar)
1550
1500
1450
1400
1350
1300
1250
BAI NDVI NIR
Şekil 1. Yanan alan 4,2,1 (NIR, Green, Blue) band kombinasyonuyla genel olarak tespit edilmiştir. Yanan alan ve yakın civarından “görünüm alt
kümesi” oluşturulmuştur.
Şekil 2. NIR band filtrelemesi.
Şekil 3. BAI hesaplaması sonucu.
Şekil 4. NDVI analizi filtrelemesi.
Şekil 5. AYDES OHR de yangın olayı etki alanının gösterimi.
2. FIRMS VERİSİ

NASA’ ya ait Yer Gözlem Verileri (Earth Observing System (EOS)) platformu, LANCE
(NASA yakın gerçek zamanlı veri ve görüntü servisi) vasıtasıyla FIRMS (Kaynak Yönetim
Sistemi Yangın Bilgisi - Fire Information for Resource Management System) sistemi verilerini
küresel ölçekte sağlamaktadır. FIRMS verileri küresel sıcak noktaları ve yangın noktalarını
içermektedir. Veriler 1km piksel çözünürlüğünde MODIS ya da 375 m piksel çözünürlüğünde
VIIRS verileri olabilmekte, “kml, shp, wms servisi” olarak temin edilebilmektedir.
29 Haziran 2016 günü FIRMS sisteminden elde edilen son 24 saate ait yangın verileri nokta
olarak elde edilmiş ve noktaların çevresi en küçük poligon oluşturulacak şekilde poligonize
edilmiştir. (Şekil 6)
Yanmış alan yaklaşık 3200 hektar olarak hesaplanmaktadır.

Şekil 6. FIRMS verisinden elde edilen yangın alanı.
3. LANDSAT VERİSİ

Afet öncesi ve afet sonrası elde edilen iki adet Landsat görüntüsü AYDES RS yazılımıyla analiz
edilmiş ve “normalize edilmiş yanık oranı – normalized burn ratio” bulunmuştur. (Şekil 7)
İsim Yüzde Alan [hektar]
HIGH_SEVERITY 5.56 127,40
MODERATE_HIGH_SEVERITY 22.39 512,81
MODERATE_LOW_SEVERITY 30.97 709,20
LOW_SEVERITY 41.07 940,45
TOPLAM 100 2289,86