Table Of ContentKATALOG
CATALOG
INTERNATIONAL ARDENNES HORSES CHAMPIONSHIP
MIĘDZYNARODOWY CZEMPIONAT KONI RASY ARDEŃSKIEJ
HONORARY COMMITTEE - KOMITET HONOROWY
Krzysztof Jurgiel - Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Gustaw Marek Brzezin - Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego
Waldemar Humięcki - Prezes Agencji Nieruchomości Rolnych
Andrzej Mandecki - Prezes Stadniny Koni Nowe Jankowice
Jan Heichel - Prezes Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej
Ryszard Niedziółka - Starosta Powiatu Kętrzyńskiego
Krzysztof Hećman - Burmistrz Miasta Kętrzyn
Paweł Mazurek - Prezes Polskiego Związku Hodowców Koni
Henryk Kuhn - Prezes W-MZHK w Olsztynie
Andrzej Derlecki - Prezes PomZHK w Malborku
Andrzej Ślepowroński - Prezes WZHK w Białymstoku
Ryszard Pietrzak - Prezes Związku Hodowców Koni Ras Zimnokrwistych
Prof. dr hab. Wiesław Sobotka - Dziekan Wydziału Bioinżynierii Zwierząt UWM w Ol-
sztynie
ORGANIZING COMMITTEE - KOMITET ORGANIZACYJNY
Przewodniczący:
Jerzy Gawarecki - Stado Ogierów w Kętrzynie
Członkowie:
Andrzej Stasiowski - Polski Związek Hodowców Koni
Michał Masłowski - Stadnina Koni Nowe Jankowice
Marek Morawiec - Warmińsko-Mazurski Związek Hodowców Koni
Marek Niewiński - Wojewódzki Związek Hodowców Koni w Białymstoku
Andrzej Kopczyk - Pomorski Związek Hodowców Koni w Malborku
Agnieszka Szymańska - Polski Związek Hodowców Koni
Ewa Jastrzębska - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
2
Press Office
Ministry of Agriculture and Rural Development
Warsaw, 05.05.2016 r.
Foreword from the Minister of Agriculture and Rural Development, Krzysztof Jurgiel
on the occasion of the 1st International Ardennes Horse Show in Kętrzyn
Ladies and Gentleman!
I warmly welcome you to the 1st International Ardennes Horse Show. Kętrzyn Stallion
Depot, located in the centre of Masuria region, is presently a part of Nowe Jankowice Stud
farm and has a long history going back to 1877. During the interwar period about 25 per-
cent of stallions were coldbloods. This event is a crowning of our long experience in draft
horse breeding and also in show and competition organising.
For centuries Ardenner horses have been used in harness. Their outstanding utility featu-
res like exceptional endurance and strength, willingness to work, and gentle temperament
are the reason for which these horses are still irreplaceable for work in rough terrain. They
work on hilly fields and pull logs in hard to reach forests. Due to their docile temperament
they can also be used in hippotheraphy and leisure.
I am convinced that the rank of today’s show will result in further popularisation of Polish
coldblood horse breeding achievements, and that these beautiful animals will gain even
more enthusiasts.
I wish you pleasant experiences and enjoyable time among the best representatives of Ar-
dennes horse breed.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Biuro Prasowe
tel. 22 623 22 62, 22 623 18 38
[email protected]
3
Biuro Prasowe
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Warszawa, 05.05.2016 r.
Słowo wstępne ministra rolnictwa i rozwoju wsi Krzysztofa Jurgiela
z okazji I Międzynarodowego Czempionatu Koni Ardeńskich w Kętrzynie
Szanowni Państwo!
Serdecznie witam na I Międzynarodowym Czempionacie Koni Ardeńskich. Położone
w centrum Mazur Stado Ogierów Kętrzyn, aktualnie będące częścią Stadniny Koni Nowe
Jankowice, ma bardzo bogatą historię, która sięga roku 1877. W okresie międzywojennym
około 25 procent stanowiły ogiery ras zimnokrwistych. Ukoronowaniem tak bogatego
doświadczenia w prowadzeniu ras zimnokrwistych oraz organizowaniu zawodów i poka-
zów jest dzisiejsze wydarzenie.
Koń ardeński od wieków wykorzystywany był jako siła pociągowa. Jego wybitne cechy
użytkowe przejawiające się w niebywałej wręcz wytrzymałości i siły oraz pracowitości
i łagodnemu charakterowi sprawiają, że do dziś są one niezastąpione do pracy w ciężkim
terenie. Wykorzystuje się je na polach o stromym pochyleniu lub w leśnictwie, przy pozy-
skiwaniu drewna w trudno dostępnym terenie. Ich łagodny charakter sprawdza się także
w hipoterapii oraz w rekreacji.
Jestem przekonany, że ranga dzisiejszej imprezy przyczyni się do większej popularyzacji
osiągnięć polskiej hodowli koni ras zimnokrwistych oraz pozyskania nowych sympatyków
tych pięknych zwierząt.
Życzę Państwu wielu wrażeń i mile spędzonego czasu wśród najwspanialszych reprezen-
tantów koni ardeńskich.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Biuro Prasowe
tel. 22 623 22 62, 22 623 18 38
[email protected]
4
Dear Breeders
The breeders of Polish Ardennes horses are organising in Ketrzyn an international competition with the
Ardennes from five countries: Belgium, France, Luxembourg, Sweden and Poland. It is with pleasure that
UECRA responds to your invitation.
Our cooperation has a ten year long history, and twelve young French horses have been chosen to compete
for two days. I would like to recall and emphasise all the trade that has been made and carried between Po-
land and France for the last ten years.
You have requested for help in establishing a studbook for Polish Ardennes horses to meet the demand of
your breeders to monitor the breed thoroughly and completely. The UECRA responded favourably to your
request and in 2015 an agreement between the five studbooks was signed. I am convinced that it is a chance
to breed Ardennes horses having the same characteristics in five countries.
As far as the horse is concerned, it is first its eye that speaks values. Beautiful and gentle, attentive to man,
open and keen eye is the most characteristic feature. In 1800, when Napoleon needed horses for his army
fighting in numerous battles, he wanted the Ardennes breed to be improved so that they become faster, more
efficient, and solid in their actions for advancing troops.
In France the Ardennes mares workforce was stable from 2000 to 2012.Unfortunately, the Minister of Agri-
culture, in accordance with the budgetary constraints, has declined our breeders financial aid for 2 years.
Currently, there are still 350 horse proprieties in France, representing a workforce of 1250 mares. In 2015
545 foals were identified.
If our breed is to survive and not collapse, several actions are to be taken in order to maintain genetic high
level. To achieve this goal we should:
• communicate well and show our horses at the national competition of the breed
• promote the Ardennes draft horse unique features in different spots for the people to
recognise their valuable input into ecology. They can, for instance, work in vineyard and
in forest in the places not accessible by motor vehicles. They can even transport people in
cities and thus become a tourist attraction.
The final component that should not be forgotten, is that 70% of young horses go to the consumption of
meat. To continue this consumption, you have to regain consumer confidence through information campa-
igns, establishing loud circuits (breeders-consumer), and also through cooperation with huge distribution
centres (presence in supermarkets).
We, the breeders, have a duty to keep Ardennes heritage alive. Young farmers still believe in their success,
and we must built their confidence and encourage them to take all the steps just mentioned above.
President
of UECRA
Brice Lerond
5
Szanowni Hodowcy,
Polscy hodowcy koni ardeńskich organizują w Kętrzynie międzynarodowy pokaz ardenów z pięciu krajów:
Belgii, Francji, Luksemburga, Szwecji i Polski. UECRA z przyjemnością odpowiada na to zaproszenie.
Nasza współpraca trwa już od dziesięciu lat, a teraz dwanaście młodych francuskich koni zostało wybranych
do udziału w dwudniowym konkursie. Pragnę przytoczyć i podkreślić współpracę jaka zawiązała się między
Polską a Francją w ostatnich dziesięciu latach.
Poprosiliście o pomoc w utworzeniu księgi stadnej ardena polskiego, w celu pokrycia zapotrzebowania wy-
rażanego przez hodowców, oraz uporządkowania i organizacji hodowli tej rasy. UECRA pozytywnie rozpa-
trzyła Wasz wniosek, i w 2015 roku podpisana została umowa pomiędzy pięcioma księgami stadnymi. Je-
stem przekonany, że to szansa na rozwój hodowli ardenów o spójnych cechach we wszystkich pięciu krajach.
W przypadku oceny konia, o jego wartości dużo mówi oko. Piękne, łagodne, skupione na człowieku, otwarte
i bystre, jest najbardziej charakterystyczną cechą. W 1800 roku, gdy Napoleon potrzebował koni dla armii
walczącej na wielu frontach, konieczne było poprawienie rasy ardeńskiej tak, by konie te stały się szybsze,
wydajniejsze i niezawodne w akcjach postępujących wojsk.
W latach 2000-2012 liczba klaczy ardeńskich utrzymywała się we Francji na stałym poziomie. Niestety, ze
względu na ograniczenia w budżecie, Minister Rolnictwa ograniczył wsparcie finansowe naszych hodowców.
Obecnie we Francji funkcjonuje 350 ośrodków utrzymujących łącznie 1250 klaczy. W 2015 roku zidentyfi-
kowanych zostało 545 źrebiąt.
Jeżeli hodowla ma przetrwać i nie upaść, należy podjąć odpowiednie działania, mające na celu utrzymanie
wysokiego poziomu genetycznego. Aby ten cel osiągnąć, powinniśmy:
• sprawnie komunikować się oraz prezentować konie na krajowych pokazach rasowych
• szeroko promować unikalne cechy ardenów, by uświadomić ludziom ich wartość w odnie
sieniu do ekologii – konie te mogą na przykład pracować w winnicach oraz w lasach, w
miejscach niedostępnych dla pojazdów silnikowych, mogą również stanowić atrakcję tu
rystyczną, przewożąc ludzi w miastach
Na koniec, nie możemy również zapomnieć, że 70% młodych koni ma przeznaczenie rzeźne. Aby utrzymać
ten kierunek użytkowy, należy odzyskać zaufanie konsumentów poprzez kampanie informacyjne, utworze-
nie grup zakupowych (hodowcy-konsumenci), oraz współpracę z dużymi centrami dystrybucyjnymi (obec-
ność w sieciach handlowych).
My, hodowcy, mamy obowiązek utrzymania dziedzictwa, jakie stanowi rasa ardeńska. Młodzi rolnicy nadal
wierzą w swój sukces, a my musimy budować ich pewność siebie i wspierać w podejmowaniu wyżej wymie-
nionych kroków.
Przewodniczący
UECRA
Brice Lerond
6
Luxembourg, officially the Grand Duchy of Luxembourg, is a landlocked country in western Europe. It is
bordered by Belgium to the west and north, Germany to the east, and France to the south.
It comprises two principal regions: the Oesling in the north as part of the Ardennes massif, and the Gutland
in the south. It is one of the smallest sovereign states of Europe. Luxembourg had a population of 578681 in
January 2016. As a representative democracy with a constitutional monarch, it is headed by a grand duke,
Henri, Grand Duke of Luxembourg and is the world's only remaining grand duchy.
Luxembourg is a founding member of the European Union, United Nations, NATO, and Benelux.
The Luxembourg Studbook for Ardennes Horses has and will have two principal objectives :
• guarantee their genetic constitution and
• present to the public their many aspects, their intended use to work in forests,
vineyards, parks etc., and also in harness and under saddle
The duties of Luxembourg Studbook for Ardennes Horses are:
1. support of the breed and of the keeping for draught horses, registration of
the upcoming generations in the breedbook and issue of pedigree;
2. selection, valuation, recognition and procurement of appropriate stallions
and mares;
3. organization of championship, contests and expertise;
4. protection and representation for the interest of our members against
authority and institution on national and international level
7
Luksemburg, oficjalnie Wielkie Księstwo Luksemburga, jest śródlądowym krajem zachodniej Europy. Od
zachodu i północy graniczy z Belgią, od wschodu z Niemcami, zaś od południa z Francją.
Obejmuje dwa główne regiony - na północy Oesling, będący częścią masywu górskiego Ardenów, a na po-
łudniu Gutland. Luksemburg jest jednym z najmniejszych suwerennych państw w Europie. W styczniu 2016
roku liczba ludności wynosiła 578.681 osób. W Luksemburgu obowiązuje demokracja przedstawicielska z
monarchią konstytucyjną. To ostatnie na świecie wielkie księstwo, a na jego czele stoi wielki książę Luksem-
burga Henryk.
Luksemburg jest członkiem założycielem Unii Europejskiej, ONZ, NATO oraz Beneluxu.
Nadrzędnymi celami luksemburskiej Księgi Stadnej koni rasy ardeńskiej są:
• zachowanie genotypu
• publiczne prezentowanie cech użytkowych tej rasy, przydatności do pracy
w lasach, winnicach, parkach itp., oraz w zaprzęgach i pod siodłem
Obowiązki luksemburskiej Księgi Stadnej koni rasy ardeńskiej to:
1. wparcie hodowli i chowu koni zimnokrwistych, rejestracja kolejnych po
koleń w księgach, wydawanie rodowodów
2. selekcja, ocena, uznawanie odpowiednich ogierów i klaczy
3. organizacja pokazów, konkursów i przeglądów
4. ochrona i reprezentacja interesów członków wobec władz i instytucji na
poziomie krajowym i międzynarodowym.
8
The inflow of draft horses to Poland has been continuing since the end of 19th century. At the beginning the
breeding based on imported horses was not coordinated on any level. The aim of crossbreeding with local
stock was to obtain strong horses of calm, docile temperament suitable for work in agriculture, transporta-
tion and forestry. Prior to the World War I, and also during the interbellum foreign-bred draft horses were
imported to all regions of current Polish territory, including Ardennes horses brought to Prussia. In 1921
and 1922 the East Prussia Board of Stallion Depots and Stud Farms bought 30 Ardennes stallions for Branie-
wo, Kętrzyn and Kwidzyn Stallion Depots.
After the World War II some state studs specialising in Ardennes horse breeding were established in Poland.
Due to a lack of Ardennes mares, the studs were not able to breed pure Ardennes; however, they focused on
this particular type of a draft horse. These were: Nowielice, Bielin Nowy, Strzegom and Kobylin. In the early
1950’s also Bogusławice Stallion Depot bought several Ardennes stallions from France. It was a group of
“petit” type stallions selected to cover mares in Masovia region, especially near Łowicz. Many Ardennes stal-
lion had a great influence on Polish breeding livestock improvement. In Podlasie region the most prominent
stallions were Gustaw, Estvang, Villör, Rolltan and Hegund from Sweden, and Lingot from France. In Pome-
rania, and more precisely in Sztum, it was Lippe, Pandor, Ellör, Tollin, Rolltan and Hegund from Sweden,
and Espoir, Jean de Blanchampagne, Jou Jou, Tombeur de Lagrange and Pacha de Lagrange from France.
In the last decade – after the accession of Poland to the European Union in 2004, which was followed by
market opening – Polish breeders have started importing not only stallions but also broodmares from Swe-
den. It caused an increase in the number of Ardennes type horses and pure Ardennes in our country. Due
to this fact, a breeding programme for Polish Ardennes horse was established in 2012, and the Ministry of
Agriculture accepted the new studbook.
The conformation of Ardennes horses, good movement and calm, docile temperament played a decisive role
in the fact that many Polish breeders keep Ardennes horses, enlarge their studs and would like to develop the
breed. Presently there are about 200 breeders of Ardennes all over the country and more and more of them
declare to be interested in buying such horses.
According to Polish Horse Breeders Association (PZHK) Central Equine Database, about 60 Ardennes stal-
lions stand in Poland, including 12 with the new Polish Ardennes horse passport. Certainly, the number of
Polish Ardennes horses will be growing every year with each Polish-bred crop. Since 2013 the number of
Polish Ardennes foals has been rising. 83 foals were identified in 2013, 122 in 2014 and 139 in 2015. The foals
mentioned above will soon enlarge the number of Polish Ardennes broodmares and stallions.
9
Napływ koni zimnokrwistych, w tym ardeńskich na ziemie polskie, trwa nieprzerwanie od końca 19-tego
wieku. Początkowo hodowla importów nie miała żadnych zorganizowanych form. Krzyżowano je z pogło-
wiem miejscowym w celu uzyskania koni silnych z łagodnym i dobrym charakterem do prac w rolnictwie,
transporcie i leśnictwie. Do pierwszej wojny światowej, a także w okresie międzywojennym konie te napły-
wały na terytorium całej Polski. Przed wojną na teren Prus także sprowadzano konie ardeńskie. W latach
1921 i 1922 Zarząd Stad i Stadnin Wschodniopruskich zakupił 30 ogierów do Stad w Braniewie, Kętrzynie
i Kwidzyniu.
Po drugiej wojnie światowej zostały założone państwowe stadniny hodujące ardeny, wprawdzie nie czystej
rasy, bo nie było dostatecznej ilości oryginalnych klaczy ardeńskich, ale były one z wyraźnym nastawieniem
na typ ardeński. Należały do nich: Nowielice, Bielin Nowy, Strzegom i Kobylin. Na początku lat 50-tych XX
wieku dokonano zakupu kilku ogierów ardeńskich we Francji dla Stada Ogierów w Bogusławicach. Były to
ogiery z grupy małych ardenów typu „petit” i stanowiły klacze na Mazowszu głównie w powiecie łowickim.
Wiele ogierów ardeńskich miało ogromny wpływ na doskonalenie materiału hodowlanego w naszym kraju.
Na terenie Podlasia wyróżniły się ardeny szwedzkie Gustaw, Estvang, Villör, Rolltan i Hegund oraz francuski
arden Lingot. Na Pomorzu a ściśle w hodowli sztumskiej ogromny pozytywny wpływ miały ardeny szwedz-
kie: Lippe, Pandor, Ellör, Tollin oraz Rolltan i Hegund. Wśród francuskich ardenów wyróżniły się w tym
regionie Espoir, Jean de Blanchampagne, Jou Jou, Tombeur de Lagrange oraz Pacha de Lagrange.
W ostatnim dziesięcioleciu, po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej i otwarciu całego rynku europejskie-
go polscy hodowcy zaczęli sprowadzać głównie z Francji i Szwecji nie tylko ogiery, ale i klacze hodowlane.
Spowodowało to wzrost pogłowia koni z dużym dolewem krwi ardeńskiej, a także z czysto ardeńskimi ro-
dowodami. Ten fakt spowodował, że w 2012 roku został opracowany program hodowlany koni rasy arden
polski i Ministerstwo Rolnictwa wyraziło zgodę na otwarcie księgi stadnej koni tej rasy.
Cechy fenotypowe ardenów, ich dobry ruch oraz łagodny i spokojny charakter przesądziły, że wielu polskich
hodowców utrzymuje te konie w swoich gospodarstwach, zwiększa ich liczbę i w dalszym ciągu chce rozwi-
jać tę rasę. W obecnej chwili jest to liczba około 200 hodowców na terenie całej Polski. Z rozmów podczas
wystaw, pokazów, konferencji, wynika, że coraz więcej osób wyraża zainteresowanie zakupem koni rasy
ardeńskiej.
Według danych zgromadzonych w Centralnym Rejestrze Koniowatych Polskiego Związku Hodowców Koni
obecnie w Polsce kryje ok 60 ogierów ardeńskich w tym 12 z paszportem ardena polskiego. Oczywiście
liczba ardenów polskich z roku na rok będzie wzrastała gdyż do hodowli będą wchodziły nowe roczniki
wyhodowane już w Polsce. Niestety te ogiery kryją jeszcze zbyt małą liczbę klaczy w czystej rasie. Jest ich
obecnie ok 215 sztuk w tym 6 klaczy rasy arden polski i tutaj również z czasem liczba takich klaczy będzie
wzrastać. W latach 2013 – 2015 liczba źrebiąt z paszportem arden polski ciągle wzrasta. I tak: w 2013 roku
zidentyfikowano 83 sztuki źrebiąt, w 2014 – 122, a w 2015 – 139 sztuk. Źrebięta urodzone w tych latach będą
zwiększać liczbę klaczy hodowlanych i ogierów już jako rasa arden polski.
10
Description:cities and thus become a tourist attraction. The final component that should not be forgotten, is that 70% of young horses go to the consumption of meat. Stallion - étalon - ogier. Mare - jument – klacz. Breed - Race – Rasa. Belgian ardennes horse – trait ardennais belge - arden belgijski (a